Το γένος Pelargonium (Γεράνι, Πελαργόνιο, Βαμβακούλα, Αρμπαρόριζα)

Το γένος Pelargonium (Γεράνι, Πελαργόνιο, Βαμβακούλα, Αρμπαρόριζα)

Το γένος Pelargonium είναι ένα από τα πιο σημαντικά γένη στην ανθοκομία. Σε αυτό ανήκουν μερικά από τα πιο εμπορικά είδη όπως είναι τογεράνι (συν. Μολόχα, Σαρδέλα, Γεράνι το Ζωνωτό), το πελαργόνιο (συν. Πελαργόνι, Μαυρομάτα), η βαμβακούλα (συν. Μαστίχα) και η αρμπαρόριζα. Τα είδη αυτά χρησιμοποιούνται στην κηποτεχνία για την πολύ πλούσια ανθοφορία τους από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο και φυτεύονται τόσο σε γλάστρες όσο και απ' ευθείας στο έδαφος. Είναι φυτά τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν σε πολύ φτωχά εδάφη. Απαιτούν πολύ καλή αποστράγγιση και ηλιόλουστες ή ημισκιαζόμενες θέσεις. Είναι ευαίσθητα στο ψύχος και για το λόγο αυτό στην ηπειρωτική και βόρεια Ελλάδα καλλιεργούνται ως εποχιακά ενώ σε παραθαλάσσιες περιοχές και στην νότια Ελλάδα είναι πολυετής καλλιέργεια.
Τα γεράνια πρέπει να ποτίζονται αραιά και με πολλή νερό (σοκάρισμα των φυτών με νερό). Στο έδαφος πρέπει να ποτίζονται ανά 3-30 ημέρες, ανάλογα με την εποχή και με κάθε πότισμα να διαβρέχεται το έδαφος έως βάθος 30-40cm. Σε γλάστρα παίζει μεγάλο ρόλο ο όγκος της γλάστρας (μεγαλύτερες γλάστρες απαιτούν πιο αραιά ποτίσματα).
Δεν απαιτούν ιδιαίτερες λιπάνσεις χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν ευνοούνται όταν τους παρέχουμε θρεπτικά στοιχεία. Ξεκινάμε την λίπανση με ένα πλήρες κοκκώδες (COMPLESAL) στα τέλη του χειμώνα. Κατά την διάρκεια της πλήρης ανθοφορίας (Μάιος - Ιούλιος) καλό είναι να παρέχεται ένα πλήρες λίπασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο ή ένα πλήρως ισορροπημένο λίπασμα (η συχνότητα και η ποσότητα εξαρτάται από τον τύπο του λιπάσματος). Μετά τα τέλη του Σεπτεμβρίου χορηγούμε ένα φωσφορικό λίπασμα.

1. Γεράνι το ζωνωτό (Pelargonium x hortorum οικ. GERANIACEAE, συν. P. zonale)

Πρόκειται για το πιο εμπορικό είδος του γένους. Υπάρχουν πάνω από 200 ποικιλίες με μονά ή διπλά άνθη και με διάφορα χρώματα. Είναι πολυετές ποώδες παχύφυλλο με τρυφερούς βλαστούς που δεν ξυλοποιούνται. Τα φύλλα έχουν κυκλικό σχήμα και πολύ συχνά εμφανίζουν μία σκούρα ζώνη. Υπάρχουν ποικιλίες με χαμηλή και συμπαγή βλάστηση καθώς και ποικιλίες που μπορούν να φθάσουν το 1,0 με 1,5m. Δίνει αλλεπάλληλες πλούσιες ανθοφορίες από Απρίλιο έως Οκτώβριο. 

Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος μπορεί να αναφέρεται με τα ονόματα, μολόχα, σαρδέλα κ.α.

2. Πελαργόνιο (Pelargonium x domesticum οικ. GERANIACEAE, συν. P. grandiflorum)

Πρόκειται για το δεύτερο, σε εμπορική αξία, είδος του γένους Pelargonium. Είναι πολυετές παχύφυλλο με βλαστούς οι οποίοι ξυλοποιούνται. Τα φύλλα του είναι πράσινα χνουδωτά με εγκολπώσεις και πολύ συχνά οδοντωτά με την περιφέρειά τους ανασηκωμένη ώστε να μοιάζουν σαν χωνιά. Τα άνθη του έχουν διάφορα χρώματα και συνήθως είναι με δίχρωμα πέταλα. Το ύψος τους μπορεί να φθάσει τα 2,0m.

Στις αρχές της άνοιξης και μετά το τέλος της ψυχρής περιόδου καλό είναι να κλαδεύονται βαθιά ώστε να διατηρούνται πιο συμπαγή.

Ανά την Ελλάδα μπορεί να αναφέρονται με διάφορα ονόματα όπως πελαργόνι, γεράνι, μαυρομάτα κ.α.

3. Βαμβακούλα (Pelargonium peltatum οικ. GERANIACEAE)

Η βαμβακούλα έχει πλάγια ανάπτυξη και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται πολύ στην κηποτεχνία σε κρεμαστά καλάθια ή σε κρεμαστές ζαρντινιέρες. Εξαιτίας της πλαγιόκλαδης ανάπτυξης δεν ξεπερνάει σε ύψος τα 50cm, εκτός και στηριχθεί. Τα φύλλα του είναι γυαλιστερά με τριγωνικές εγκολπώσεις και μοιάζουν αρκετά με αυτά του κισσού (στην Αγγλία ονομάζεται και κισσόφυλλο γεράνι, ivy-leaf geranium). Υπάρχουν πολλές ποικιλίες με διάφορα χρώματα.

Επειδή συνήθως φυτεύονται σε κρεμαστά καλάθια τα οποία είναι μικρού όγκου και επομένως ποτίζονται σχεδόν καθημερινά το καλοκαίρι, είναι εντελώς απαραίτητη η άριστη αποστράγγιση.
Άλλες ονομασίες της βαμβακούλας είναι πλαγιόκλαδο γεράνι, μαστίχα κ.α.


4. Αρμπαρόριζα (Pelargonium graveolens οικ. GERANIACEAE)

Η αρμπαρόριζα είναι παχύφυλλο με τρυφερούς βλαστούς που δεν ξυλοποιούνται. Έχει όρθια και ταχύτατη ανάπτυξη. Τα φύλλα του είναι με έντονες εγκολπώσεις και χνουδωτά και το μήκος τους είναι συνήθως διπλάσιο από το πλάτος τους. Επίσης είναι πλούσια σε αιθέρια έλαια και όταν τραυματιστούν ελευθερώνουν ένα υπέροχο, πολύ δυνατό άρωμα. Χρησιμοποιείται εκτός της κηποτεχνίας, στην ζαχαροπλαστική και στην βιομηχανία αρωμάτων.
Στις αρχές της άνοιξης κλαδεύονται αυστηρά για να διατηρούν μία συμπαγή και όμορφη βλάστηση.